BUTY DLA MAŁEJ MAJKI I STARSZEGO JASIA!
STOPY DZIECI SĄ WYJĄTKOWE
To nie miniaturki stóp dorosłych. Szybko rosną i zmieniają swoje kształty.
Rosną w różnym tempie – raz wolniej, raz szybciej.
U dzieci w wieku 3-7 lat stopa przyrasta na długość średnio o 5 mm w ciągu pół roku, u dzieci młodszych przyrosty są większe.
Warto więc, co 3 miesiące sprawdzać, o ile wzrosły stopy i czy buciki nie są za małe.szybciej.
JAK ZMIERZYĆ STOPY W DOMU?
Należy ustawić na kartce stopę dziecka tak aby pięta lekko dotykała ściany.
* Zaznaczyć na kartce najbardziej do przodu wysunięty punkt na pierwszym palcu (czasem może być dłuższy drugi palec).
* Zmierzyć linijką odległość od brzegu kartki do zaznaczonego punktu.
* Trzeba zmierzyć obie stopy, bo często jedna jest dłuższa od drugiej,
a buciki należy dobierać do stopy dłuższej.
* Należy pamiętać, że podczas mierzenia dziecko musi stać w lekkim rozkroku, obciążając równomiernie obie stopy.
NÓŻKI DZIECI NIE TYLKO ROSNĄ, ALE ZMIENIAJĄ TAKŻE KSZTAŁTY
U noworodków nóżki tworzą kształt zbliżony do litery „O”
(ustawienie szpotawe).
Około 2 roku życia nóżki tworzą literę „X” (koślawe ustawienie kolan).
U dzieci 4-6 letnich kolana będą już ustawione prawidłowo.
Zmiany w ustawieniu kolan można samemu kontrolować w następujący sposób:
* u stojącego dziecka obserwuje się odległość pomiędzy kolanami bądź kostkami.
Tę obserwację ułatwiają podane rysunki ustawienia nóżek.
Jeżeli przy złączonych kostkach kolana nie stykają się, mierzy się odległość pomiędzy kolanami.
Jeżeli nie stykają się kostki, należy zmierzyć odległość między nimi.
Uzyskane wyniki najlepiej zapisywać wraz z datą pomiaru w zeszycie „Stopy mojego dziecka”.
Dobrze jest wykorzystać aparat fotograficzny i fotografować całe nóżki dziecka z przodu oraz z tyłu. Zgromadzone i wklejone do zeszytu fotografie pozwolą na uchwycenie zachodzących zmian.
JAK SAMODZIELNIE KONTROLOWAĆ ZMIANY STÓP
Stopy dziecka wydają się płaskie, bo występująca po stronie podeszwowej poduszka tłuszczowa, maskuje kształt szkieletu stopy i powoduje, wrażenie istnienia płaskostopia, które jest płaskostopiem fizjologicznym. Około 4-5 roku życia, u zdrowo rozwijającego się dziecka, to płaskostopie pozorne fizjologiczne zanika.
Należy wykonać odbitkę stopy dziecka, ustawiając maluszka mokrymi stópkami na przygotowanych wcześniej kartkach papieru i obrysować mokry ślad, jaki pozostawiła stopa. Łatwiej będzie ustawić malucha, jeśli najpierw zrobimy odbitkę jednej stopy, a potem drugiej.
To jest prosty sposób.
Lepszy obraz stópek uzyskuje się, jeśli posmaruje się je farbkami łatwo zmywalnymi, takimi, jakich dzieci używają do malowania (są nietoksyczne i nie zaszkodzą).
Można to zrobić w formie zabawy.
Otrzymaną odbitkę należy porównać z podanymi wzorcami. Po badaniu odbitki wkleić do zeszytu.
U małych dzieci często występuje koślawość stępu (czyli pięt). Będzie się ono zmieniać wraz z wiekiem. Dobrze jest obserwować ustawienie pięt, porównać z rysunkami poniżej w wynik obserwacji zapisać w zeszycie.
Jeśli u 4-latków kolana czy pięty nie są ustawione prawidłowo a łuk podłużny nie wysklepił się – należy zasięgnąć porady ortopedy dziecięcego.
BUTY DLA MAŁEJ MAJKI I STARSZEGO JASIA!
Zawsze musimy pamiętać o rozmiarze butów, typie odpowiednim do wieku dziecka i warunków, w jakich dzieci będą buty nosiły:
Dopóki maluszek nie chodzi buciki nie są mu potrzebne (nie należy ograniczać „wolności stóp”), przed zimnem ochroną będą miękkie skarpetki.
Dzielnie maszerującym maluchom kupujemy trzewiczki, sznurowane lub zapinane na rzepy, żeby można je było dobrze dopasować do szczuplejszych czy tęższych nóżek, lekkie, elastyczne, z obszernym czubkiem, dającym swobodę ruchliwym paluszkom. Usztywniona piętka będzie wspomagać prawidłowe ustawienie nóżek i zapobiegać deformacjom butów.
Starszym dzieciom, przedszkolakom, które poruszają się już bardzo sprawnie, oprócz trzewików możemy zakładać półbuty i sandały z zamkniętą lub łożem dla pięty (zagłębienie pod piętą, utrzymującą piętę w prawidłowym ustawieniu).
Dzieci w wieku szkolnym, jeśli mają zdrowe stopy, mogą nosić wszystkie typy butów.
W butach dla dziewczynek wysokość obcasów nie może przekraczać 3,5 cm.
Dla dzieci w każdym wieku buty powinny być wykonane z materiałów odpowiednich do warunków, w jakich są używane. Jeśli buty noszone są w dodatnich temperaturach, a cholewki zakrywają całą stopę to zastosowane materiały muszą mieć dobre właściwości higieniczne, aby pochłaniać wilgoć, gromadzącą się w obuwiu. Najlepsze będą skóry naturalne.
Buty z otwartą cholewką mogą być wykonane z różnych materiałów. Obuwie zimowe musi chronić stopy przed zmarznięciem, a podeszwy zabezpieczać przed poślizgiem.
KUPUJEMY BUTY!
Przed wyjściem do sklepu mierzymy dzieciom długość stóp.
Wybierając rozmiar pamiętajmy, że but musi być dłuższy od stopy około 10 mm, bo stopa szybko rośnie i zmienia swoje wymiary w czasie chodzenia!
Kupujemy buty z dzieckiem a nie z patyczkiem – patyczek nie zastąpi stopy – ma długość ale „nie ma tęgości”.
Kupując nowe buty kierujmy się wymiarem stopy a nie poprzednim numerem- na zasadzie, że maluch nosił nr 15 to teraz kupujemy 16. stopa dziecka czasami rośnie bardzo szybko i buty okażą się za małe.
Lepiej jest wybrać się na zakupy po południu, kiedy stopy dziecka są już nieco zmęczone i mają trochę większe rozmiary niż rano.
Starsze dzieci potrafią powiedzieć, czy but nie jest zbyt krótki (dziewczynki mogą tego nie zgłosić, jeśli bardzo podoba im się model).
Najlepiej zrobić następujący test: jeżeli w butach wyściółki nie są przyklejone można je wyjąć, postawić na nich malucha i jeszcze raz sprawdzić czy wybraliśmy właściwy rozmiar.
Buty służą do chodzenia, dlatego nie można prawidłowo ocenić dopasowania buta, jeśli dziecko będzie siedzieć i stopa nie będzie obciążona.
Nieobciążona stopa ma mniejsze wymiary niż stopa obciążona ciężarem ciała. Po włożeniu butów, prawidłowym zasznurowaniu lub zapięciu, obserwujemy czy dziecko porusza się w nich swobodnie i naturalnie.
Sprawdzamy także czy cholewki nie będą obcierać kostek, uciskać w okolicy ścięgna Achillesa (z tyłu nad piętą), czy we wnętrzu butów nie ma zgrubień (szczególnie w okolicy stawów palucha i piątego palca) oraz ostrych elementów, które mogłyby uwierać lub zranić stopę dziecka.
Jeśli zdecydowaliśmy się kupienie wybranego modelu sprawdzamy czy: but zgina się łatwo w miejscu stawów stopy.
ŹLE DOPASOWANE BUTY SZKODZĄ STOPOM!
Za krótkie – mogą zniekształcać palce stopy: przy każdym kroku palce uderzają w czubek buta, paluch kieruje się ku pozostałym palcom, ustawia się koślawo a drugi i trzeci palec przybierają młoteczkowaty kształt.
Za długie – dziecko będzie się w nich potykać, chodzić w nienaturalny sposób, a połączenia elementów cholewki mogą wypadać we wrażliwych miejscach wywołując otarcia.
Za ciasne – ciasne buty ściskają stopy dziecka, hamując dopływ krwi, powodując powstawanie modzeli skórnych. Źle ukrwione stopy szybciej marzną.
Z wąskim czubkiem – ściskanie palców może być powodem takich zniekształceń jak paluch koślawy, piaty palec szpotawy, palce młoteczkowate. Na uniesionych ku górze powierzchniach palców łatwo pojawiają się bolesne odciski.
Z niskim czubkiem – w czasie chodu dziecko zgina palce stopy, okolice stawów unoszą się ku górze, dochodzi do konfliktu między palcami a wierzchem buta, stąd otarcia i odciski.
O wysokości cholewki niedostosowanej do wysokości kostki zewnętrznej i wewnętrznej – cholewka będzie ocierać i ranić kostki.
Ze sztywnymi spodami – wymuszają one nienaturalny chód dziecka, a ponadto ograniczają sprawność stóp.
Ze śliskimi podeszwami – dzieci prowadzą aktywny tryb życia, buty na śliskich spodach będą przyczyną upadków i urazów.
Zbyt ciężkie – utrudniają i zaburzają naturalny sposób poruszania się dziecka. W ciężkich butach maluch szybciej się męczy.
Wykonane ze sztywnych, niehigienicznych materiałów – sztywny materiał „walczy” ze stopą, ściskając ją, zaburzając krążenie, ocierając ją, a nawet deformując ją. Materiał o złych właściwościach higienicznych, nie pochłaniający potu zwiększa prawdopodobieństwo nadmiernego rozwoju drobnoustrojów, wywołując choroby skóry, np. grzybicę.
Z niestabilną piętą – miękka pieta buta deformuje się, poddając się łatwo naciskom stóp dziecka, a w zdeformowanych butach nóżki ustawiają się koślawo lub szpotawo. Oś pięty jest ustawiona nieprawidłowo w stosunku do osi podudzia.
Ze zdeformowanymi cholewkami – zdarza się, że już w czasie produkcji, cholewki butów zostaną krzywo zmontowane. Będą one wymuszać koślawe lub szpotawe ustawienie stóp dziecka.
Z podwyższonymi obcasami – zbyt wczesne noszenie butów na wyższym obcasie może spowodować zmiany w ustawieniu stóp, kończyn dolnych, miednicy i kręgosłupa.
ĆWICZ STOPY – DZIECKA I SWOJE!
Chodzenie boso po piasku i trawie to wspaniałe ćwiczenia dla stóp i dzieci powinny wykorzystać każdą okazję, szczególnie w czasie wakacji.
Ćwiczenia dają najlepsze efekty jeśli są powtarzane, jak najczęściej
np. w formie wspólnej zabawy domowej, która sprawi wiele radości i dorosłym i dzieciom.
CODZIENNE ĆWICZENIA WYKONYWANE PRZEZ 15 MINUT WZMOCNIĄ MIĘŚNIE STÓP!
Chodzenie na palcach z rączkami wyciągniętymi w górę.
Zwijanie szmatek, kocyków lub ręczników paluszkami stóp.
Chodzenie na piętach.
Przenoszenie drobnych przedmiotów paluszkami stóp.
Rowerek na plecach- dla lepszego usprawnienia mięśni paluszkami stóp trzymamy np. ołówek.
ĆWICZENIA I ZABAWA
Misie chcą pokazać Mamie jak urosły, chodzą więc na paluszkach, wyciągają raczki wysoko w górę.
Nadchodzi groźny stwór, Misie przysiadły niziutko na piętach i uciekają do lasu.
Każdy Miś chce mieć tylko dla siebie nowy dywanik, który kupiła Mama. Złapały dywanik paluszkami stóp i każdy ciągnie w swoją stronę.
Mama prosi, aby dzieci pozbierały rozsypane groszki, Misie mają zajęte rączki, więc paluszkami stóp przenoszą groszki do miseczki.
Misie odpoczywają, leżą sobie na plecach i ćwiczą jazdę na rowerze, trzymając paluszkami stóp swoje ulubione kredki.
Bądź zabawy tj.:
UKŁADANKA: połóż przed dzieckiem garść drobnych przedmiotów
(np. guzików, groszków, kasztanów). Poproś, by palcami stóp powrzucało do koszyczków.
ZABAWY Z PIŁKĄ: usiądź naprzeciwko malucha, połóż przed nim piłkę i spróbujcie rzucać ją do siebie stopami.
ZWIERZĄTKA: poproś dziecko żeby udawało zwierzątko,
np.: chodzenie na paluszkach – żyrafa, chodzenie na piętach – słoń, skakanie – zajączek.
Opracowała:
Izabela Madej
mgr fizjoterapii
